Chưa đủ sức hấp dẫn để thu hút các nhà đầu tư tầm cỡ
Đây là khẳng định của nhiều đại biểu là các chuyên gia, nhà quản lý nêu lên tại Hội nghị Giao ban Khu CNC quốc gia diễn ra ngày 7/11 tại Đà Nẵng. Trong khi đó, theo đánh giá của đại diện Vụ Công nghệ cao (Bộ Khoa học và Công nghệ), hiện cả nước có 3 khu CNC quốc gia do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập gồm Khu CNC Hòa Lạc, Khu CNC TP. Hồ Chí Minh và Khu CNC Đà Nẵng. Đến nay, các khu CNC quốc gia này đã có những bước tiến đáng kể, song sức hấp dẫn từ các khu CNC này vẫn chưa đủ lớn để thu hút các nhà đầu tư tầm cỡ, có tiềm năng trên thế giới.
Vụ Công nghệ cao cũng cho biết, trong 3 khu CNC quốc gia hiện nay thì Khu CNC TP.Hồ Chí Minh được đánh giá có sự phát triển tốt và sôi động hơn so với 2 khu CNC còn lại. Cụ thể, thống kê đến nay tại Khu CNC này hiện có 67 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư trên 4 tỷ USD (vốn FDI chiếm trên 3,2 tỷ USD, còn lại và vốn đầu tư trong nước), trong đó có nhiều tập đoàn CNC có doanh số lớn trên thế giới vào đầu tư như Intel, Samsung, Microsoft, Jabil, Rockwell, CNS…
Không như ở Khu CNC TP.Hồ Chí Minh, ở hai Khu CNC còn lại thiếu nhiều gương mặt của các nhà đầu tư tầm cỡ thế giới. Trong đó, tại Khu CNC Hòa Lạc, tính đến nay mặc dù số dự án đầu tư có nhiều hơn với 70 dự án và nhưng tổng vốn đăng ký chỉ khoảng 56.000 tỷ đồng. Các dự án lớn đầu tư vào đây hầu hết đến từ các nhà đầu tư trong nước. Còn với Khu CNC Đà Nẵng, không khí ảm đạm hơn 2 Khu CNC kể trên vì mới thành lập và mới chỉ thu hút được 2 dự án của Nhật Bản với tổng vốn đăng ký 61 triệu USD.
Theo Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Việt Thanh, mục đích chủ yếu của Chính phủ trong việc cho phép xây dựng các khu CNC quốc gia là nhằm giúp Việt Nam nhanh chóng phát triển, rút ngắn khoảng cách về kinh tế và khoa học công nghệ với các nước trong khu vực và trên thế giới. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, các khu CNC quốc gia ở nước ta vẫn chưa phát huy được hiệu quả như mong đợi, mà nguyên nhân chính là do chính sách thu hút đầu tư ngay từ đầu đã thiếu định hướng rõ ràng, ôm đồm nhiều thứ, quy mô khởi đầu lại quá lớn. Trong khi đó, hoạt động nghiên cứu và phát triển cũng như ươm tạo công nghệ tại các khu CNC Hòa Lạc và TP Hồ Chí Minh kết quả còn khiêm tốn; còn đối với Khu CNC Đà Nẵng thì mới thành lập nên khó đòi hỏi có những chuyển biến tốt hơn.
Ngoài ra, tại các Khu CNC quốc gia kể trên, hiện vẫn còn nhiều hạn chế, vướng mắc liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng kỹ thuật chung, dịch vụ tiện ích còn thiếu và yếu, công tác quy hoạch chưa đạt yêu cầu, thiếu công nghiệp hỗ trợ… Các hạn chế, vướng mắc này đã ảnh hưởng khá lớn đến việc thu hút đầu tư.
 Quang cảnh Hội nghị
|
| |
Tham khảo giải pháp của TP.Hồ Chí Minh
Trao đổi tại Hội nghị giao ban giữa các Khu CNC quốc gia lần này, các đại biểu đã chú ý nhiều đến các giải pháp “khác biệt” mà TP.Hồ Chí Minh tạo ra để đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư.
Theo ông Dương Minh Tâm, Phó trưởng Ban Quản lý Khu CNC TP.Hồ Chí Minh, để có được những kết quả bước đầu trong thu hút đầu tư, nhất là các tập đoàn CNC có doanh số lớn trên thế giới đến với Khu CNC Thành phố như hiện nay, địa phương luôn cố gắng tạo ra sự khác biệt đặc thù của mình nhưng không trái các quy định của Luật pháp và những chỉ đạo của Trung ương.
“Nhiều bài học kinh nghiệm tại TP. Hồ Chí Minh đã chỉ ra rất rõ, các ưu đãi thuế, miễn giảm tiền thuê đất, hay giá cho thuê đất đai rẻ thì chỗ nào cũng như nhau. Điểm mấu chốt “ăn nhau” chính là cơ sở hạ tầng trong Khu CNC phải thật sự hoàn chỉnh đồng bộ, hiện đại và không thể thiếu tính thân thiện với môi trường. Với các nhà đầu tư công nghiệp CNC thì đây là thái độ thiện chí trong đón tiếp, chào mời và tinh thần sẵn sàng hợp tác của chính Ban Quản lý (BQL) hay chính quyền, ngành chức năng địa phương có Khu CNC đó. Và thực tế, một số Khu công nghệ (chứ chưa phải là Khu CNC) còn hoang vắng, hoặc còn nhiều đất trống, cũng chỉ vì lý do chưa bảo đảm cơ sở hạ tầng. Điện yếu, nước thiếu, chưa có hệ thống xử lý chất thải, nước thải đồng bộ; không có hạ tầng viễn thông, internet… cũng phải được chú ý để có sự đầu tư đồng bộ nhằm đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư. Ngoài ra, TP Hồ Chí Minh cũng rất quan tâm tới công nghiệp hỗ trợ, đặc biệt là công nghiệp hỗ trợ CNC để giải bài toán thiếu “phụ tùng”. Chính điều này đã tạo cho nhà đầu tư là các tập đoàn lớn như Intel, Samsung… cảm thấy không thiệt thòi về nguồn cung cấp những bán thành phẩm cho quá trình sản xuất của mình”- Ông Dương Minh Tâm cho biết.
Từ kinh nghiệm của TP Hồ Chí Minh, ông Dương Minh Tâm lưu ý với Đà Nẵng về vị trí của địa phương này. Theo ông, đây là một trung tâm kinh tế của cả nước, đặc biệt là vai trò động lực cho cả khu vực duyên hải miền Trung. Do vậy, lãnh đạo TP Đà Nẵng nên sớm có những kế hoạch, giải pháp phù hợp mà chúng ta tạm gọi là những ưu đãi đặc thù của địa phương, có vậy Đà Nẵng mới tạo ra sự khác biệt so với địa phương bạn.
Trong khi đó, theo đại diện lãnh đạo Vụ Công nghệ cao (Bộ Khoa học và Công nghệ), nhìn chung các Khu CNC hiện nay hạ tầng kỹ thuật còn sơ sài, chưa đồng bộ, dịch vụ tiện ích thiếu và yếu, giải phóng mặt bằng chậm và kéo dài; ngành công nghiệp hỗ trợ sản xuất CNC còn yếu và thiếu; nguồn nhân lực có chất lượng, có kỹ năng trong lĩnh vực CNC còn thiếu; khả năng huy động nguồn vốn xã hội hóa đầu tư hạn chế; … Do đó, Vụ Công nghệ cao luôn quan tâm, lưu ý với các Khu CNC đến cơ chế chính sách ưu đãi riêng cho Khu CNC; ưu tiên bố trí vốn theo nhu cầu, tiến độ để BQL các Khu CNC tổ chức triển khai thi công hạ tầng đáp ứng theo cam kết với các nhà đầu tư; xây dựng lĩnh vực CNC ưu tiên để thu hút đầu tư,…
Xây dựng chính sách chung cho khu CNC quốc gia
Tại Hội nghị, Ban quản lý Khu CNC Hoà Lạc đề xuất nên đưa việc xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi riêng thí điểm cho các khu CNC quốc gia vào Nghị quyết của Quốc hội, cho phép Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quyết định một số chính sách vượt khung, hoặc chồng chéo giữa các Luật.
Đại diện Vụ Công nghệ cao (Bộ Khoa học và Công nghệ) cũng nêu ra một số giải pháp tháo gỡ vướng mắc, phát triển các khu CNC trong thời gian tới. Theo đó, cần xem xét điều chỉnh thống nhất giữa Luật Công nghệ cao và pháp luật chuyên ngành quy định về chính sách ưu đãi trong khu CNC do các vấn đề liên quan đến các chính sách ưu đãi và quy định cho khu CNC hiện còn mờ nhạt trong các Luật.
Đồng thời, rà soát các chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ CNC để bổ sung chính sách đối với dự án đầu tư sản phẩm công nghiệp hỗ trợ đi kèm dự án sản xuất sản phẩm CNC trong khu CNC; Ưu tiên bố trí vốn theo nhu cầu, tiến độ để BQL các Khu CNC quốc gia tổ chức triển khai thi công hạ tầng đáp ứng theo cam kết với các nhà đầu tư; Xây dựng định hướng lĩnh vực CNC ưu tiên thu hút đầu tư đối với các khu CNC nằm trong quy hoạch tổng thể phát triển đến năm 2030.
Đồng tình với các ý kiến trên, đặc biệt là các chính sách hỗ trợ vốn cho các Khu CNC, ông Lê Hoài Quốc, Trưởng BQL Khu CNC TP.Hồ Chí Minh cho rằng: Chính phủ cần chỉ đạo ưu tiên bố trí vốn để đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật và cơ sở vật chất tại Khu CNC. Mức cụ thể mà chúng tôi mong đợi là từ năm 2015 trở đi, mỗi năm cấp bình quân từ 250- 300 tỷ đồng. Bên cạnh đó, hỗ trợ cho BQL triển khai các hoạt động ươm tạo doanh nghiệp CNC cho các Khu CNC; tăng cường hoạt động nghiên cứu và đào tạo nguồn nhân lực; ban hành tiêu chí dự án công nghiệp hỗ trợ CNC để thu hút đầu tư vào từng phân khu trong Khu CNC… Chúng tôi cũng đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ cần sớm xem xét, phân tích có phân cấp quản lý, điều hành cho Ban quản lý các Khu CNC trên cả nước để tăng tính chủ động và có quyết định nhanh, phù hợp, sát với tình hình đặc thù của từng địa phương; có vậy mới tranh thủ đón đầu các dự án FDI muốn vào hoạt động.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Việt Thanh cho biết thời gian tới Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ xây dựng và trình Chính phủ ban hành chính sách chung, thống nhất cách quản lý cũng như cơ chế ưu đãi thu hút đầu tư cho cả 3 khu CNC này, tạo điều kiện cho các khu CNC quốc gia phát triển, hỗ trợ nhau thu hút các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư lớn, có tiềm năng. Nguồn: www.dangcongsan.vn